Sąd Rejonowy we Wrocławiu W harmonii z otoczeniem
Długa historia i docelowe przeznaczenie to czynniki, które wywarły największy wpływ na projektowanie nowego Sądu Rejonowego Wrocław-Fabryczna.
Stolica województwa dolnośląskiego to jedno z najpiękniejszych i największych polskich miast. Słynie z wielu ciekawych miejsc, a także wspaniałej architektury. Leżące nad rzeką Odrą oraz jej dopływami, posiada jedną z największych liczb mostów w Europie, przez co nieformalnie nazywane jest Wenecją Północy. Wśród wielu efektownych budowli znajdziemy kompleks sądowo-więzienny Wrocławskiego Sądu Okręgowego i Aresztu Śledczego wybudowany w kształcie krzyża greckiego. Ze względu na przeludnienie i zbyt małą, niewystarczającą do obecnych potrzeb powierzchnię gmachu, postanowiono o budowie nowej siedziby dla Sądu Rejonowego Wrocław-Fabryczna.
Czas na zmiany
Przez wiele lat budynek przy ulicy Podwale doskonale sprawdzał się jako siedziba Sądu Okręgowego. W latach 30 ubiegłego wieku zastąpiono stare skrzydło nowym, modernistycznym budynkiem i od tego czasu obiekt nie ulegał żadnym przemianom. Z upływem lat zmieniały się potrzeby względem miejsca pracy i przechowywania ważnych dokumentów, przez co wielkość obiektu przestała być odpowiednia do przeprowadzanych w nim działań. Sytuacja stała się więc niekorzystna nie tylko dla pracowników, ale także petentów. Wzniesienie nowego gmachu Sądu Rejonowego, który dotychczas mieścił się na najwyższym piętrze budynku Sądu Okręgowego było tylko kwestią czasu. Inwestycja, ze względu na swoje znaczenie, była niezwykle istotna dla prawidłowego działania sądu w przyszłości. Autorem projektu nowej siedziby Sądu Rejonowego jest Krzysztof Janus z biura projektowego Archimedia Architekci & Inżynierowie. Głównym wykonawcą była Firma Skanska, a sama budowa trwała trzy lata. Pełna wartość inwestycji wyniosła około 40mln złotych.
Siła tradycji
Bryła nowego gmachu Sądu Rejonowego we Wrocławiu ma kształt odwróconej litery L. Cechuje go prostota i elegancja. – Do budowy sądu użyto około 1600 m2 cegieł klinkierowych perforowanych Röben Canberra o tradycyjnej kolorystyce z ciekawym, cieniowanym, al. gładkim licem. Dzięki temu zabiegowi nowy budynek doskonale wpisuje się w sąsiadującą zabytkową zabudowę Prokuratury i Komendy Wojewódzkiej Policji. Zbliżony charakter i kolorystyka elewacji były jednymi z najważniejszych elementów projektu, obok wysokiej funkcjonalności całego obiektu – tłumaczy Marcin Śliwa z biura Archimedia, Architekci & Inżynierowie odpowiedzialnego za projekt Sądu Rejonowego Wrocław-Fabryczna. – Bardzo ważny dla budynku był historyczny kontekst i dopasowanie do sąsiadujących z nim budynków wykonanych z cegły. Kolorystyka cegieł została dobrana w taki sposób, aby nie wyróżniała się z otoczenia, tworząc harmonijną całość z sąsiednimi obiektami – dodaje. Charakterystyczna czerwono-brązowo-oliwkowa barwa cegły Canberra nadaje całemu obiektowi nieco surowości, a jej gładka powierzchnia jest delikatnym powiewem nowoczesności tworzącym ciekawy wizualnie efekt. Fasada obiektu nie posiada żadnych ozdobników, ekstrawaganckich skosów czy załamań powierzchni. Swoisty rytm elewacji utrzymują regularnie wmurowane cegły Canberra oraz podłużne, symetrycznie rozmieszczone okna, pomiędzy którymi znajdują się gładkie, szare, prostokątne powierzchnie: pozioma na drugim piętrze oraz pionowa, ciągnąca się od trzeciego do piątego piętra w środkowej części obiektu. Z kolei na krótszym boku budynku, od ulicy Świebodzkiej, znajduje się pionowy szary prostokąt przecinający elewację na dwie części. Umiejscowione na elewacji, ożywiają poważną i dostojną budowlę, wprowadzając nieco świeżości i odmienności do najbliższego otoczenia. – Architektura obiektu oraz charakterystyczny dla niej detal, została opracowana w taki sposób, aby budynek był nowoczesny w formie, wpisywał się w otoczenie, ale co niezwykle ważne – nie dominował nad nim – podkreśla Śliwa. Wejście główne, przeznaczone dla petentów, umiejscowione jest w narożu budynku przy zbiegu ulic Świebodzkiej i Muzealnej. Na pierwszy plan wybija się wykonane ze szkła wejście, które stanowi atrakcyjne wizualnie połączenie z tradycyjnym wyglądem elewacji wykonanym z cegieł klinkierowych.
Wymagające przedsięwzięcie
W czasie budowy nowego gmachu Sądu Rejonowego największym wyzwaniem było odpowiednie zabezpieczenie fundamentów sąsiadującego z budową budynku prokuratury. – Fundamenty znajdują się na innej głębokości, niż podstawa nowego gmachu, dlatego konieczne było zabezpieczenie fundamentów tego pierwszego. Nieprawidłowe wykonanie wiązałoby się z uszkodzeniem 150-letniej konstrukcji oraz znacznym przesunięciem terminów wszystkich prac – wyjaśnia Śliwa. Aby wszystko przebiegło pomyślnie, zdecydowano się wykorzystać nowoczesną technologię „jet groutingu”, polegającą na wywierceniu otworów w ziemi, a przy wyciąganiu wiertła – wtryskiwaniu w otwór zaczynu cementowego pod dużym ciśnieniem, formując kolumny betonowe, co pozwoliło zapobiec m.in. osiadaniu budynku. – Podczas budowy wszystkie założenia projektowe zostały spełnione, dzięki czemu budynek doskonale wpisuje się w charakterystyczną zabytkową zabudowę tej części miasta oraz co najistotniejsze, jest odpowiednio przygotowany do pełnienia tak ważnej funkcji dla jego mieszkańców – mówi Śliwa.
Dostosowanie do potrzeb
Nowa siedziba Sądu Rejonowego Wrocław-Fabryczna ma powierzchnię 6570 metrów kwadratowych oraz siedem kondygnacji: podziemie, parter i pięć pięter. W piwnicy znajduje się archiwum z przesuwnymi szafami, których regały pomieszczą ponad 9,8 tys. metrów bieżących akt. Na parterze ulokowano kasy, punkt informacyjny i biuro podawcze. Pierwsze piętro to sale rozpraw karnych oraz rodzinnych, pokoje zatrzymań nieletnich, pokój postępowań wyjaśniających oraz „pokój niebieski”, powstały z myślą o dzieciach. Na pierwszych dwóch kondygnacjach naziemnych znajdą się także pokoje narad i pokoje świadków. Na drugim i trzecim piętrze zaplanowano biura pracowników, sale rozpraw oraz pokoje przesłuchań i pokrzywdzonych. Dwa ostatnie piętra to pokoje sędziów, prezesów i kuratorów oraz administracja sądu. W budynku znajduje się dziewiętnaście sal rozpraw, czternaście pokoi sędziów, dziesięć pokoi asystentów i piętnaście sekretariatów, a z gmachu prokuratury do nowego sądu można przejść korytarzem na pierwszym piętrze. Takie rozmieszczenie niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania sądu gabinetów i sal pozwoli poprawić komfort pracy także w dotychczasowym budynku. Ciekawostką jest, że meble do nowego budynku wykonano w firmie działającej przy Zakładzie Karnym w Rawiczu, a w ich produkcji pomagali więźniowie. Obecnie wrocławski Sąd przy skrzyżowaniu ulic Sądowej i Podwale zajmuje łącznie ponad 9 tys. metrów kwadratowych powierzchni.
